حفاظت زیستگاهها و حیات وحش ایران

تهدید زیستگاههای بکر شنزاری استان خوزستان با مالچ پاشی

مالچ پاشی را متوقف کنید؛ خروس کولی اجتماعی در لبه پرتگاه انقراض است.

خروس کولی اجتماعی (یا دشتی)

Sociable Lapwing

Vanellus gregarius

Critically Endangered (CR)

"خروس کولی اجتماعی" با درجه حفاظتی به شدت در حال انقراض(CR) ، در لبه پرتگاه انقراض جهانی قرار دارد. درجه حفاظتی این گونه مانند یوزپلنگ آسیایی و درنای سیبری است.

اکنون تعداد ۲۲ فرد از این گونه در زیستگاه های سرشار از زندگی شن زار های خوزستان در حال زمستان گذرانی هستند. ثبت مشاهده این گونه ارزشمند و این تعداد بسیار کم نظیر و نادر است .

مشاهده این تعداد از این گونه در لبه پرتگاه انقراض،

شن زار های خوزستان زیستگاه گونه به شدت در خطر انقراض خروس کولی اجتماعی است.

مالچ پاشی نفتی زیستگاه پرندگان خوزستان را نابود می‌کند. متاسفانه شن زار های خوزستان در حال مالچ پاشی (مرگ پاشی) هستند که تهدیدی جدی برای این پرندگان و گونه های دیگر و نابودی زیستگاه است.

مالچ پاشی (مرگ پاشی)  هیچ دلیل عقلانی ندارد؛ شن زارهای خوزستان کانون ریزگرد نیستند. کانون ریزگردها در جای دیگری است. شنها ذرات درشت و سنگینی هستند که به سختی ممکن است چند متر جابجا شوند. خشک شدن تالابها منبع اصلی ریزگردها است. از خشک شدن تالابها و رودخانه های بزرگ باید جلوگیری شود. همچنین شنزارهای دارای پوشش گیاهی کمتر به راحتی با قرق احیا می شوند.

*****

ثبت گونه های مهم داران ایران

Records of important mammal species of Iran

ثبت پلنگ ایرانی در آمل در آبان 1398

Record of Persian Leopard in Amol in November 2019

خلاصه اطلاعات این ثبت:

نوع اهمیت گونه: لیست سرخ جهانی (Vu)

گونه: پلنگ ایرانی Panthera pardus

تعداد دار: 3 فرد

محل مشاهده: آمل

استان: مازندران

دوره مشاهدات: آبان 1398

مشاهده کنندگان: آقای باقر غفاری

Type of important species: IUCN Redlist (Vu)

Species: Persian Leopard Panthera pardus

No. of individuals: 3 individuals

Place of observation: Amol

Province: Mazandaran

Period of observations: November 2019

Observers: Bagher Ghaffari

ثبت گونه های مهم داران ایران

Records of important mammal species of Iran

ثبت شنگ معمولی در رامهرمز در آبان 1398

Record of Eurasian Otter in Ramhormoz in November 2019

خلاصه اطلاعات این ثبت:

نوع اهمیت گونه: لیست سرخ جهانی

گونه: شنگ معمولی Lutra lutra

تعداد دار: یک فرد تلفات جاده ای

محل مشاهده: رامهرمز به اهواز

استان: خوزستان

دوره مشاهدات: 17 آبان 1398

مشاهده کنندگان: آقای محمد الوندی

Type of important species: IUCN Redlist

Species: Eurasian Otter Lutra lutra

No. of individuals: one individual road kill

Place of observation: Ramhormoz to Ahwaz

Province: Khuzestan

Period of observations: 8 November 2019

Observers: Mohammad Alvandi

تکمیل نام فارسی سیاهگوش و کاراکال

Persian name of Caracal and Lynx

در چند سال گذشته شبهه ای در مورد استفاده از نام فارسی سیاهگوش مطرح شد. بر اساس توضیحاتی که در سایت ویکی پدیا آمده است، در متون کلاسیک ادبیات فارسی نظیر آثار سعدی، منظور از سیاه‌گوش» همان کاراکال است اما امروزه در تمامی کتابهای علمی، سیاهگوش به گربه‌سانی با رنگ خاکستری و خال‌های سیاه اطلاق می‌شود و کاراکال به گربه‌سانی به رنگ نارنجی مایل قهوه‌ای و بدون خال.

برخی از علاقه مندان به داران، پیشنهاد دادند که نام وشق برای سیاهگوش فعلی استفاده شود، در عوض نام سیاهگوش از نام فارسی این گونه حذف و فقط برای کاراکال استفاده شود. تجربیات گذشته در مورد چنین جابجایی در مورد نام فارسی دو گونه، ثابت کرد که به دلیل ایجاد سردرگمی شدید، نه تنها باعث استفاده از نام فارسی جدید نمی شود، بلکه مخاطبان با کنار گذاشتن نام قبلی آن، برای ارجاع به یک نام ثابت و مشخص، سراغ نام انگلیسی یا علمی این دو گونه خواهند رفت.

در ادبیات کهن به این جانور وَشَق گفته می‌شد که این نام از فارسی میانه vaχşak و فارسی باستانی vaχş گرفته شده و در متن‌های کلاسیک فارسی وشق نامیده می‌شد که به ترکی و عربی هم راه یافته‌است. هوشنگ اعلم در مقاله سیاه‌گوش» در دانشنامه ایرانیکا معتقد است که شباهت جانورشناختی و داشتن طره موی سیاه‌رنگ بر روی گوش می‌تواند توجیه‌گر نام سیاهگوش (وشق Lynx) باشد که برخی نویسندگان مدرن به اشتباه برای این حیوان در نظر گرفته‌اند. اما هوشنگ ضیایی در کتاب راهنمای صحرایی داران ایران این حیوان را سیاهگوش نامیده‌است. همچنین در اطلس داران ایران که توسط سازمان حفاظت محیط زیست منتشر شده، نام حیوان، سیاهگوش آمده است.

بنابراین، به منظور رفع سردرگمی و کاهش شبهات و بیان دقیقتر نام گونه ها در زبان فارسی، شیوه استفاده از نام فارسی این دو گونه در زبان فارسی به شرح زیر پیشنهاد می شود.

سیاه گوش وشق

 Eurasian Lynx

Lynx lynx

با توجه به رایج بودن نام سیاهگوش برای نام فارسی این گونه در منابع علمی در نیم قرن گذشته، امکان حذف نام سیاهگوش برای نام فارسی این گونه وجود ندارد. بر این اساس، بهتر است که نام سیاهگوش در ابتدای نام فارسی این گونه حفظ شود. همچنین نام وشق که ریشه تاریخی دارد، در چند سال گذشته مورد استقبال افراد زیادی از ایرانیان علاقه مند به داران قرار گرفت. بنابر این برای تکمیل نام فارسی قبلی این گونه، نام "وشق" نیز به نام فارسی فعلی این گونه اضافه خواهد شد و نام کامل این گونه به شکل "سیاهگوش وشق" بیان خواهد شد.

سیاهگوش کاراکال

Caracal

Caracal caracal

با توجه به اینکه نام قدیم این گونه در ادبیات کهن سیاهگوش بود، نام پیشنهاد می شود که در ابتدای نام فارسی هر دو گونه، نام فارسی سیاهگوش اضافه شود و نام کاراکال به عنوان نام تعیین کننده گونه حفظ شود و به صورت "سیاهگوش کاراکال" بیان شود. لازم به یادآوری است که میزان سیاهی پشت گوشها در این گونه بیشتر از "سیاهگوش وشق"  و کاملا سیاه است. بنابراین کاربرد نام سیاهگوش برای این گونه کاملا پسندیده به نظر می رسد.

-----

ثبت گونه های مهم داران ایران

Records of important mammal species of Iran

ثبت شنگ معمولی در کرخه در مهر 1398

Record of Eurasian Otter in Karkheh in October 2019

خلاصه اطلاعات این ثبت:

نوع اهمیت گونه: لیست سرخ جهانی

گونه: شنگ معمولی Lutra lutra

تعداد دار: دو فرد تلفات جاده ای

محل مشاهده: پارک ملی کرخه، شوش

استان: خوزستان

دوره مشاهدات: یک فرد در تاریخ 3 مهر 1398 توسط آقای روح الله رستمی و یک فرد دیگر در تاریخ 3 آبان 1398 توسط آقایان احمد زالی و حسین حسینی

Type of important species: IUCN Redlist

Species: Eurasian Otter Lutra lutra

No. of individuals: 2 individuals, road kills

Place of observation: Karkheh NP, Shush

Province: Khuzestan

Period of observations: one individual on 25 September 2019 by Ruhollah Rostami and another individual on 25 October 2019 by Ahmad Zali & Hossein Hosseini

ثبت گونه های مهم داران ایران

Records of important mammal species of Iran

ثبت را در چوکا، رضوانشهر در آبان 1398

Record of Raccoon in Chooka, Rezvan-Shahr in October 2019

خلاصه اطلاعات این ثبت:

نوع اهمیت گونه: در حال افزایش

گونه: را Procyon lotor

تعداد دار: 2 فرد

محل مشاهده: شهرک چوکا، رضوانشهر

استان: گیلان

دوره مشاهدات: 4 آبان 1398

مشاهده کنندگان: خانمها سحر آقایی و آنیتا عزیزی

Type of important species: Increasing

Species: Raccoon Procyon lotor

No. of individuals: 2 individuals

Place of observation: Chooka minicity, Rezvan-Shahr

Province: Gilan

Period of observations: 26 October 2019

Observers: Sahar Aghaei & Anita Azizi

ثبت گونه های مهم داران ایران

Records of important mammal species of Iran

ثبت را در خطبه سرا، تالش در مرداد 1398

Record of Raccoon in Khotbeh-Sara, Talesh in August 2019

خلاصه اطلاعات این ثبت:

نوع اهمیت گونه: در حال افزایش

گونه: را Procyon lotor

تعداد دار: یک فرد

محل مشاهده: خطبه سرا، تالش

استان: گیلان

دوره مشاهدات: 13 مرداد 1398

مشاهده کنندگان: آقای میلاد عزیزی مهر

Type of important species: Increasing

Species: Raccoon Procyon lotor

No. of individuals: one individual

Place of observation: Raccoon in Khotbeh-Sara, Talesh

Province: Gilan

Period of observations: 4 August 2019

Observers: Milad Azizi-Mehr

ثبت گونه های مهم داران ایران

Records of important mammal species of Iran

ثبت کفتار راه راه در ابرکوه در تابستان 1394

Record of Striped Hyena in Abarkuh in summer 2015

خلاصه اطلاعات این ثبت:

نوع اهمیت گونه: لیست سرخ جهانی

گونه: کفتار راه راه Hyaena hyaena

تعداد دار: یک فرد

محل مشاهده: ابرکوه

استان: یزد

دوره مشاهدات: تابستان 1394

مشاهده کنندگان: آقای مسلم اکبری

Type of important species: IUCN Redlist

Species: Striped Hyena Hyaena hyaena

No. of individuals: one individual

Place of observation: Abarkuh

Province: Tazd

Period of observations: summer 2015

Observers: Moslem Akbari

تفاوتهای گرگ و شغال

تهیه و تنظیم: ابوالقاسم خالقی زاده

منابع

Karami M., Ghadirian T. & Faizollahi K. 2016. The Atlas of Mammals of Iran. Department of the Environment, 290 pp.

-----

ثبت گونه های مهم داران ایران

Records of important mammal species of Iran

ثبت گربه پالاس در فردوس در مهر 1398

Record of Pallas’s Cat in Ferdows in October 2019

خلاصه اطلاعات این ثبت:

نوع اهمیت گونه: لیست سرخ جهانی (نزدیک به تهدید)

گونه: گربه پالاس Otocolobus manul

تعداد دار: یک فرد

محل مشاهده: منطقه حفاظت شده هلالی، بین بجستان و فردوس

استان: خراسان رضوی

دوره مشاهدات: مهر 1398

مشاهده کنندگان: آقای مهدی میرسیار

Type of important species: IUCN Redlist (NT)

Species: Pallas’s (Manul) Cat Otocolobus manul

No. of individuals: one individual

Place of observation: Helali PA, between Bajestan & Ferdows

Province: Khorasan-e Razavi

Period of observations: October 2019

Observers: Mehdi Mirsayyar

تهدید زیستگاههای بکر شنزاری استان خوزستان با مالچ پاشی

مالچ پاشی را متوقف کنید؛ خروس کولی اجتماعی در لبه پرتگاه انقراض است.

خروس کولی اجتماعی (ابروسفید یا دشتی)

Sociable Lapwing

Vanellus gregarius

Critically Endangered (CR)

"خروس کولی اجتماعی" با درجه حفاظتی به شدت در حال انقراض(CR) ، در لبه پرتگاه انقراض جهانی قرار دارد. درجه حفاظتی این گونه مانند یوزپلنگ آسیایی و درنای سیبری است.

اکنون تعداد ۲۲ فرد از این گونه در زیستگاه های سرشار از زندگی شن زار های خوزستان در حال زمستان گذرانی هستند. ثبت مشاهده این گونه ارزشمند و این تعداد بسیار کم نظیر و نادر است .

مشاهده این تعداد از این گونه در لبه پرتگاه انقراض،

شن زار های خوزستان زیستگاه گونه به شدت در خطر انقراض خروس کولی اجتماعی است.

مالچ پاشی نفتی زیستگاه پرندگان خوزستان را نابود می‌کند. متاسفانه شن زار های خوزستان در حال مالچ پاشی (مرگ پاشی) هستند که تهدیدی جدی برای این پرندگان و گونه های دیگر و نابودی زیستگاه است.

مالچ پاشی (مرگ پاشی)  هیچ دلیل عقلانی ندارد؛ شن زارهای خوزستان کانون ریزگرد نیستند. کانون ریزگردها در جای دیگری است. شنها ذرات درشت و سنگینی هستند که به سختی ممکن است چند متر جابجا شوند. خشک شدن تالابها منبع اصلی ریزگردها است. از خشک شدن تالابها و رودخانه های بزرگ باید جلوگیری شود. همچنین شنزارهای دارای پوشش گیاهی کمتر به راحتی با قرق احیا می شوند.

*****

ثبت گونه های مهم داران ایران

Records of important mammal species of Iran

ثبت شغال سیاه رنگ در تالش در پاییز 1398

Record of Black Golden Jackal in Talesh in autumn 2019

خلاصه اطلاعات این ثبت:

نوع اهمیت گونه:  گرایش رنگی غیرعادی

گونه: شغال Canis aureus

تعداد دار: یک فرد

محل مشاهده: تالش

استان: گیلان

دوره مشاهدات: پاییز 1398

مشاهده کنندگان: آقای فردین نظیری

توضیحات: رنگ سیاه در شغال کمیاب است.

Type of important species: Unusual colour morph

Species: Golden Jackal Canis aureus

No. of individuals: one individual

Place of observation: Talesh

Province: Gilan

Period of observations: Autumn 2019

Observers: Fardin Naziri

Remarks: Black morph of this species is rare.

ثبت دورگه شغال با سگ اهلی در نمک آبرود در آذر 1392

Record of Hybrid Golden Jackal x Domestic Dog in Namak-Abrud in November 2013

خلاصه اطلاعات این ثبت:

نوع اهمیت گونه: دورگه

گونه: دورگه شغال Canis aureus با سگ اهلی

تعداد دار: یک فرد

محل مشاهده: نمک آبرود

استان: مازندران

دوره مشاهدات: آذر 1392

مشاهده کنندگان: آقای محمود قاسمپوری

Type of important species: Hybris

Species: Hybrid Golden Jackal Canis aureus X Domestic Dog

No. of individuals: one individual

Place of observation: Namak-Abrud

Province: Mazandaran

Period of observations: October 2013

Observers: Mahmoud Ghasempouri

ثبت دورگه شغال با سگ اهلی در منطقه زله زرد در فروردین 1399

Record of Hybrid Golden Jackal x Domestic Dog in Zaleh-Zard in March 2020

خلاصه اطلاعات این ثبت:

نوع اهمیت گونه: دورگه

گونه: دورگه شغال Canis aureus با سگ اهلی

تعداد دار: یک فرد

محل مشاهده: منطقه شکار ممنوع زله زرد، کرمانشاه

استان: کرمانشاه

دوره مشاهدات: 1 فروردین 1399

مشاهده کنندگان: آقای علی اشرف شکریان

Type of important species: Hybris

Species: Hybrid Golden Jackal Canis aureus X Domestic Dog

No. of individuals: one individual

Place of observation: Zaleh-Zard No-Hunting area, Kermanshah

Province: Kermanshah

Period of observations: 20 March 2020

Observers: AliAshraf Shokrian

ثبت گونه های مهم داران ایران

Records of important mammal species of Iran

ثبت خارپشت گوش بلند در بروجن در فروردین 1399

Record of Long-eared Hedgehog in Borujen in April 2020

خلاصه اطلاعات این ثبت:

نوع اهمیت گونه: پراکنش

گونه: خارپشت گوش بلند Hemiechinus auritus

تعداد دار: 2 فرد

محل مشاهده: بروجن

استان: چهارمحال و بختیاری

دوره مشاهدات: فروردین 1399

مشاهده کنندگان: آقای طاها صابریان

یادداشت: گونه جدید برای استان چهارمحال و بختیاری

Type of important species: Distribution

Species: Long-eared Hedgehog Hemiechinus auritus

No. of individuals: 2 individuals

Place of observation: Borujen

Province: Chahar-Mahal & Bakhtiari

Period of observations: April 2020

Observers: Taha Saberian

Remarks: New species for Chahar-Mahal & Bakhtiari province

ثبت گونه های مهم داران ایران

Records of important mammal species of Iran

ثبت کفتار راه راه در فرخ شهر در اردیبهشت 1398

Record of Striped Hyena in Farrokh-Shahr in May 2019

خلاصه اطلاعات این ثبت:

نوع اهمیت گونه: لیست سرخ جهانی

گونه: کفتار راه راه Hyaena hyaena

تعداد دار: یک فرد

محل مشاهده: فرخ شهر

استان: چهارمحال و بختیاری

دوره مشاهدات: اردیبهشت 1398

مشاهده کنندگان: آقایان مجید نادری و محمد کیانپور

یادداشت: گونه جدید برای استان چهارمحال و بختیاری. این کفتار بر اثر تلفات جاده ای مرده بود که پس از تاکسیدرمی در موزه تنگ صیاد، فرخ  شهر به نمایش گذاشته شد.

Type of important species: IUCN Redlist

Species: Striped Hyena Hyaena hyaena

No. of individuals: one individual

Place of observation: Farrokh-Shahr

Province: Chahar-Mahal & Bakhtiari

Period of observations: May 2019

Observers: Majid Naderi & Mohammad Kianpour

Remarks: New species for Chahar-Mahal & Bakhtiari province. This hyena was dead because of road killing. It was mounted and exhibited in Tang-e Sayyad museum.